(C) Department of Radio Astronomy ( National Facility) Torun Centre for Astronomy of the Nicolaus Copernicus University

09 - 12.04.2001

Rozblyski na Sloncu

Pomimo, ze maksimum aktywnosci slonecznej obecnego 23 cyklu mamy juz za soba, to Slonce nie daje za wygrana. Minione dni uplywaja pod znakiem wzmozonej aktywnosci slonecznej. Na poczatku ubieglego tygodnia moglismy ogladac najwieksza plame obecnego cyklu aktywnosci. Jej rozmiary przekraczaly 14 srednic Ziemi. W otoczeniu tej plamy w nocy z 2/3 kwietnia 2001 r. nastapil potezny rozblysk w zakresie promieniowania X o strumieniu energii 3x10-3 W/m2 (mierzonym na powierzchni Ziemi) co odpowiada energii rozblysku 8.5*1026 Watow. Jak sie okazalo, byl on najwiakszym rozblyskiem w tym cyklu aktywnosci. 9 kwietnia 2001 roku doszlo do kolejnej eksplozji, tym razem juz nie tak duzej jak ta z nocy z 2/3 IV. W klasyfikacji rentgenowskiej oznaczono ja jako M (medium-sized - srednich rozmiarow). Zjawisko to zarejestrowano takze na falach radiowych w pasmie od 245 MHz do 15400 MHz. W Obserwatorium Centrum Astronomicznego UMK w Piwnicach kolo Torunia ogladalismy to zjawisko na czestotliwosci 1400 MHz, a na czestotliwosci 127 MHz obserwowalismy burze szumowa. Obserwacje radiowe Slonca na czestotliwodsci 1400 MHz prowadzone sa przy uzyciu radioteleskopu o srednicy czasy 15 m, juz od roku. Celem ich jest poszukiwanie krotkoczasowych zjawisk (trwajacych kilka sekund) radiowej aktywnosci Slonca. Mamy mozliwosc przygladania sie materii jaka znajduje sie w wysokich warstwach astmosfery Slonca (gorna chromosfera) o rozmiarach zaledwie kilkuset kilometrow (srednica Slonca to az 109 kul ziemskich ulozonych wzdluz srednicy naszej gwiazdy). Rano 10 kwietnia doszlo do kolejnego rozbylsku tym razem typu X, czyli jeszcze silniejszy niz ten z poprzedniego dnia. Radioteleskopy Centrum zarejestrowaly silne wybuchy radiowe, ktorych wlasnosci sa szczegolowo analizowane przez astronomow Centrum.

Aktywnosc Slonca

Nasza dzienna gwiazda okresowo, raz na 11 lat staje sie szczegolnie aktywna. Obecnie Slonce jest tuz po maksimum kolejnego cyklu aktywnosci, co przejawia sie wieksza liczb ciemnych plam o duzych powierzchniach, wzrostem ilosci rozblyskow, ktore uwalnianiaja naladowana materie do przestrzeni miedzyplanetarnej. Kiedy takie naladowane czastki docieraja w poblize Ziemi moga spowodowac uszkodzenia satelitow, zaniki napiecia w sieciach energetycznych. Wizualnym efektem aktywnosci naszej gwiazdy sa wowczas zorze polarne, ktore najczesciej mozna obserwowac w okolicach podbiegunowych. Zdarza sie jednak, ze gdy na Sloncu pojawiaja sie bardzo silne rozblyski, zorze polarne mozna zobaczyc w Polsce. Istnieje duza szansa, ze tak moze sie stac po wybuchach obserwanych 9 i 10 kwietnia juz dzis wieczorem.

Bartosz Dabrowski Piwnice 11 kwietnia 2001 r

Kolejne rozblyski

W dniach 11 i 12 kwietnia 2001 r. obserwowalismy kolejne rozblyski, rownie silne jak te opisane powyzej. Istnieje szansa na pojawienie sie zorzy polarnej nad polnocna Polska.

Bartosz Dabrowski Piwnice, 13 kwietnia 2001 r.